İCRA ve İFLAS TAKİPLERİNİN DURDURULMASI HAKKINDA 2279 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARI

Ekli “İcra ve İflas Takiplerinin Durdurulması Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulmasına, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 330 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir.

İcra ve İflas Takiplerinin Durdurulması Hakkında Karar

MADDE 1

(1) COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında; bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten 30/4/2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve bu çerçevede taraf ve takip işlemlerinin yapılmamasına, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınmamasına ve ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesine karar verilmiştir.

MADDE 2

(1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3

 (1) Bu Karar hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.

Cumhurbaşkanlığı kararının Resmi Gazetede yayınlandığı 22.03.2020 itibariyle; 30.04.2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere aşağıdaki önlemler alınmıştır;

• Yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve bu çerçevede taraf ve takip işlemlerinin yapılmamasına,
• Yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınmamasına,
• İhtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesine,

karar verilmiştir. Bu yasak kapsamında, hali hazırda 22.03.2020-30.04.2020 tarihleri arasında satış günü verilmiş menkul ve gayrimenkul icra satışları da gerçekleşmeyecek, alacaklı 30.04.2020 tarihinden sonra satışı tekrar talep etmek durumunda kalacaktır.

Söz konusu Cumhurbaşkanı kararı ile amaçlanan; zaruri olmadıkça vatandaş ve avukatlar tarafından adliyeye gidilmesinin, adliyelere yapılacak ziyaretlerin son derece tehlikeli olduğu bugünlerde özellikle sürelerle kısıtlanmış işlemler bakımından, işlemlerin devam etmesi sebebiyle uğranılacak hak kayıplarının önüne geçmektir.

30.04.2020 tarihine kadar alınan bu önlem, salgın halinin devam etmesi durumunda yine aynı usulle İcra ve İflas Kanunu’nun 330. Maddesi uyarınca uzatılabilecektir. Bu şekilde bir uzamanın söz konusu olmadığı takdirde, icra ve iflas işlemlerinin 01.05.2020 tarihi itibariyle devam etmesi planlanmaktadır.

“icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına karar verilmiştir. Kararın 1. maddesi hükmü;

“COVID-19 salgın hastalığının ülkemizde yayılmasını önlemek amacıyla alman tedbirler kapsamında; bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten 30/4/2020 tarihine kadar, nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve bu çerçevede taraf ve takip işlemlerinin yapılmamasına, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınmamasına ve ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesine karar verilmiştir.”

Cumhurbaşkanı Kararının dayanağını oluşturan İİK’nın 330. maddesi hükmü şöyledir:

“Salgın hastalık, umumi bir musibet veya harb halinde Cumhurbaşkanı karariyle memleketin bir kısmında veya bazı iktisadi zümreler lehine muayyen bir müddet için icra takipleri durdurulabilir.”

Hükümde yer alan salgın hastalık nedeniyle 22.3.2020-30.4.2020 tarihleri arasında nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm yurtta icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına, yeni icra ve iflas taleplerinin alınmamasına ve ihtiyati haciz kararlarının icra ve infaz edilmemesine karar verilmiştir.

II. 2279 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı Kapsamına Giren Takip ve İşlemler

1. Durdurulan Takipler

a) Genel haciz yoluyla takipler

b) Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipler

c) Kiralanan taşınmazların ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin takipler

d) Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı  ve ilamsız takipler

e) Nafaka alacaklarına ilişkin olanlar hariç tüm ilamlı takipler (tedbir nafakasına ilişkin ara karar da ilamsız icra takibine konu edilebilir)

f) Genel iflas yoluyla takipler

g) Kambiyo senetlerine özgü iflas yoluyla takipler

2. Yapılamayacak Taraf ve İcra Takip İşlemleri

Taraf takip işlemi, taraflarca yapılan, takibe yön ve şekil veren, çoğunlukla icra takip işlemlerinin gerçekleştirilmesi için harekete geçirilmesini konu alan icra işlemidir. Örneğin haciz ve satış talebinde bulunma taraf takip işlemidir.

İcra takip işlemi, cebri icra organları tarafından borçluya karşı yapılan, borçlunun hukuki durumunu tereddüte düşüren  veya ona zarar veren ve cebri icranın alacaklı yararına ilerlemesini sağlayan icra işlemidir. Örneğin ödeme-emri icra emri tebliği, tüm haciz işlemleri, satış (paraya çevirme) işlemi birer icra takip işlemidir.

Paranın ödenmesi ve paraların paylaştırılması işlemi icra takip işlemi niteliğinde değildir. Cumhurbaşkanı Kararı çıkmadan önce icra veznesine girmiş paranın alacaklıya ödenip ödenmeyeceği, satış bedelinin alacaklıların alacağını karşılamaması halinde sıra cetveli düzenlenip düzenlenemeyeceği konularında tereddüt yaşanabilir.

3. Başlatılamayacak Takipler

Nafaka alacaklarına ilişkin takipler hariç ilamlı ve ilamsız haciz yoluyla takipler ile iflas yoluyla takipler başlatılamaz.

Takipten önce ihtiyati haciz kararı alan alacaklı ihtiyati haciz uyguladığı (İİK m.261) tarihten itibaren 7 günlük süre içinde takibe geçmezse ihtiyati haczi hükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanı Kararında önce ihtiyati haciz kararı uygulanmış ve tamamlayıcı merasim için öngörülen süre 22.3.2020 tarihinden sonra dolacaksa süresinde takibe geçilmediği gerekçesiyle ihtiyati haczin hükümsüz hale geldiği kabul edilemez.

Dava açıldıktan sonra alınan ihtiyati haczin geçerliliğini sürdürmesi için davanın kabulüne ilişkin karar tarihinden itibaren 1 ay içinde ilamlı icra takibine geçilmesi gerekir (İİK m.264/3). İlamlı takibe geçmek için öngörülen sürenin tamamı veya bir kısmı 22.3.2020-30.4.2020 tarihleri arasına denk gelirse ihtiyati haciz geçerliliğini korur. Ancak bu durumda 30.4.2020 tarihinden itibaren kalan sürede ilamlı icra takibine geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz.