Günümüzde bireyler birçok alışverişi internet üzerinden yapmaktadırlar ve buna bağlı olarak kendi kişisel bilgilerini de paylaşmaktadırlar. Telefon numarası veya mail adresi de örnek verebileceğimiz kişisel bilgilerdir ve bu paylaşımlar sonucu tüketiciler istenmeyen SMS, e posta ve sesli aramalar gibi ticari elektronik iletilere maruz kalabilmektedirler. Tüketicilerin zamanla artan şikayetleri üzerine T.C. Ticaret Bakanlığı, Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemini (İYS) oluşturdu. İYS’nin amacı onaysız ticari elektronik iletilerin tüketicilerimize gönderilmeden engellenmesi ve istenmeyen mesaj trafiğinin azaltılmasıdır. İYS’nin tanımını ilgili bakanlığa bağlı internet sitesi iys.org.tr’de aynen “İleti Yönetim Sistemi (İYS), tüm hizmet sağlayıcıların güncel ticari elektronik ileti onaylarını kaydettikleri ulusal veri tabanı sistemidir. Alıcılar (vatandaşlar) onay verebildikleri gibi, mevcut onayları için ret haklarını da İYS üzerinde kullanabilirler.” olarak ifade edilmiştir
Tüketici sıfatına haiz olan alıcılar işbu iletilerin muhatabıdır. Onlarla ticari bir iletişim sağlayanlar ise hizmet sağlayıcıları olarak adlandırılır ve gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilirler. Bu iletişim kanun çerçevesinde kalmak suretiyle kurulabilecektir. İletişim sağlamak amacıyla gönderilen ticari elektronik iletiler ise bahsetmiş olduğumuz gerçek veya tüzel kişilerin işletmesinin tanınırlığının arttırılması adına gönderilen her türlü elektronik mesaj veya aramalardır. Ticari elektronik ileti yönetim sistemi ile alakalı bakmamız gereken mevzuatlar E-Ticaret Kanunu, 15 Temmuz 2015 tarihli yönetmelik ve 4 Ocak 2020 tarihli yönetmeliklerdir.
iys.org.tr’de paylaşılan İYS’nin takvim üzerindeki süreci aşağıdaki tablo gibidir;
OCAK 2020 | İleti yönetim sisteminin açılması ve hizmet sağlayıcıları ile vatandaşların bilgilendirilmesi + Hizmet sağlayıcıları için İYS’ye başvuru süreçlerinin açılması |
TEMMUZ 2020 | Hizmet sağlayıcıları için İleti Yönetim Sistemi platformunun açılması |
1 OCAK 2021 | Alıcılar ve kamu hizmeti için İleti Yönetim Sisteminin açılması |
15 ŞUBAT 2021 | İletişim adresi 150.000 adedin üzerinde olan hizmet sağlayıcılar için geçmiş tarihli izinlerin onayları olarak kabul edilmesi |
16 ŞUBAT 2021 | İletişim adresi 150.000 adedin üzerinde olan hizmet sağlayıcılar için ileti gönderiminde aracı hizmet sağlayıcı sorgusunun başlatılması |
1 HAZİRAN 2021 | İletişim adresi 150.000 adedin altında olan hizmet sağlayıcılar için geçmiş tarihli izinlerin vatandaşlar tarafından kontrolünün başlaması |
15 TEMMUZ 2021 | İletişim adresi 150.000 adedin altında olan hizmet sağlayıcılar için geçmiş tarihli izinlerin onayları olarak kabul edilmesi |
16 TEMMUZ 2021 | İletişim adresi 150.000 adedin altında olan hizmet sağlayıcılar için ileti gönderiminde aracı hizmet sağlayıcı sorgusunun başlatılması |
İleti Yönetim Sisteminin Yararları
Tüm ticari elektronik iletiler bahsetmiş olduğumuz İYS’nin veri tabanında güvenli şekilde saklanır. Mesaj, arama, mail gibi yollarla birçok konudaki iletileri göndermek isteyen hizmet sağlayıcıları aldıkları ticari elektronik ileti izinleri İYS’ye yükler. Örnek olarak pazarlama, reklam ve promosyonu verebilmemiz mümkündür.
Tüketiciler hangi hizmet sağlayıcısına ne zaman izin verdiklerini tek platformda görebilir ve bu konudaki tüm işlemlerini bu platformda yapabilir. Bahsetmiş olduğumuz platform yine iys.org.tr’dir.
Tüm iletiler vatandaşaların iys.org.tr platformundan hizmet sağlayıcılarına verdikleri izinlerle kontrol altında kalıyor. Bu izinler çeşitli yöntemlerle olabilir. Ret hakkı da vatandaşlar için sistemin varoluş amacının doğal bir sebebi olarak mevcuttur.
Bu platform sayesinde iletilen şikayetler T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından rahatlıkla incelenebilecek ve İYS üzerindeki şikayetlerde sorgulama yapabilecek ve anında müdahale edebilecektir.
Cezai Yaptırım
Cezai yaptırım birçok nedenden ötürü farklılık arz edebilir. Bu nedenlere örnek olarak ileti ve alıcı adedini gösterebiliriz. 2.000,00-TL’den 9.515,00-TL’ye kadar alıcının onayı alınmadan gönderilen iletiye veya alınan onayın ticari ileti için uygun olmamasından ötürü cezai yaptırım uygulanır. Ret bildirimine rağmen iletiyi gönderen hizmet sağlayıcılarına karşı da 28.546,00-TL’den 280.000,00-TL’ye kadar cezai yaptırım uygulanabilir.
Ticari Elektronik İletiye Örnekler
Telefon, faks, mail veya kısa mesajlar ile hizmet sağlayıcıları onay veren alıcılara karşı ticari elektronik iletiyi iletebilir.
İleti Yönetim Sistemi İçin Başvuruda Gereken Belgeler
CAN İŞERİ