TÜRK CEZA KANUNU VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

Son yıllarda ülke gündeminde sıkça yer alan kadına ve  sağlık çalışanlarına karşı şiddet haberleri kamu nezdinde, bir düzenleme ihtiyacı olduğunu ortaya koymuştur. Bu ihtiyacın karşılanması amacıyla Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 16 Mart 2022 tarihinde TBMM Adalet Komisyonuna sunulmuş, ardından da TBMM Genel Kurul’unda kabul edilerek 27  Mayıs 2022 tarihinde  Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

            Yürürlüğe girmiş olan bu kanunda kadına karşı şiddetin önlenmesini amaçlayan, takdiri indirim sebeplerine ilişkin olarak  sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesini, malpraktis davaları nedeniyle yaşadıkları güvensizliğin önüne geçilmesini amaçlayan ve “Israrlı Takip” suçu ile bu suçun unsurlarına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

            Türk Ceza Kanunu’na suçun mağdurunun kadın olması halinin eklendiği düzenlemeler şu şekildedir;

            Kasten öldürme suçunun nitelikli hallerini düzenleyen TCK 82. maddesine eklenen (f) bendi ile kasten öldürme suçunun kadına karşı işlenmesinin cezası ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası olarak belirlenmiştir.

            Kasten yaralama suçunu düzenleyen TCK 86. maddenin ikinci fıkrasına eklenen cümle ile basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek kasten yaralama suçunun “kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı altı aydan az olamaz”.

            İşkence suçunu düzenleyen TCK 94. maddenin ilk fıkrasına eklenen cümle ile “bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı beş yıldan az olamaz”.

            Eziyet suçunu düzenleyen TCK 96. maddenin birinci fıkrasına eklenen cümle ile “suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı iki yıl altı aydan az olamaz”.

            Tehdit suçunu düzenleyen TCK 106. maddenin ilk fıkrasına eklenen cümle ile “bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz”.

            Kanuna göre, Türk Ceza Kanunu’ndaki takdiri indirim nedenleri sınırlandırılarak failin pişmanlık içermeyen davranışları, takdiri indirim nedeni olarak kabul edilmeyecektir. Failin salt indirim almaya yönelik kılık ve kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giymesi, kravat takması gibi duruşmadaki şekli tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacaktır. Ayrıca takdiri indirim uygulanması halinde ise gerekçeleri kararda mutlaka gösterilecektir. Kadına karşı şiddetle daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanabilmesi amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama, tehdit, işkence ve eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi halinde cezası artırılacak.

            Israrlı takip olarak nitelendirilen fiiller müstakil bir suç haline getirilmiştir. Suçun oluşabilmesi için ısrarlı bir şekilde fiziken takip etmek ve yine ısrarlı bir şekilde haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle mağdurda ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarının birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olunması gerekmektedir. Ayrıca failin ısrarlı takip fiilini hangi maksatla gerçekleştirdiğinin suçun oluşması bakımından bir önemi bulunmamakta, fiilin kasten işlenmiş olması yeterlidir. Israrlı bir şekilde fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek, ısrarlı takip suçunun, çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi; mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması; hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi halinde faile 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecektir. Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olacağı kabul edilmiştir. Ancak, teklifin on ikinci maddesiyle uzlaşmaya ilişkin hükme de ekleme yapılmak suretiyle ısrarlı takip suçunda uzlaşma hükümlerinin uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.

            Bu yasa ile Türk Ceza Kanunu’nun 113. Maddesinde düzenlenen “Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi” suçunun konusunun sağlık hizmetleri olması durumunda verilecek cezanın belirli oranda artırılacağı düzenlenmiştir. Bu sayede cebir veya tehdit ile sağlık hizmetlerinin sunulmasını engelleyen kimseler daha ağır şekilde cezalandırılacaktır. Ayrıca Ceza Muhakemesi Kanununun 100. Maddesine eklemeler yapılarak sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçları tutuklamaya ilişkin katalog suçlar arasına alınmıştır.

            Öte yandan, özel sağlık kurum ve kuruluşları ile vakıf üniversitelerinde görev yapan sağlık meslek mensupları hakkında yürütülecek soruşturmalara ilişkin bir izin prosedürü öngörülmekle birlikte genel olarak sağlık meslek mensuplarına ilişkin hâlihazırdaki izin prosedürleri hakkında düzenlemeler getirilmiştir.  

            Ek olarak yasayla kasten yaralama suçunun, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenmesi ya da canavarca hisle işlenmesi halleri de katalog suç olarak sayılmıştır. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Mağdur ile şikayetçinin hakları” başlıklı maddesinde değişiklik yapılarak, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan çocukların cinsel istismarı veya ısrarlı takip suçu ile kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçları madde kapsamına dahil edilmiştir. Böylelikle soruşturma ve kovuşturma evrelerinde özellikle şiddet mağduru kadınların, istemleri halinde baro tarafından görevlendirilecek avukatın hukuki yardım ve desteğinden ücretsiz şekilde faydalanmaları sağlanmış ve hak arama yollarını etkin bir şekilde kullanabilmelerine imkân tanınmıştır. Ayrıca ısrarlı takip suçunda uzlaştırma hükümleri uygulanmayacağı da düzenlemeler arasında bulunmaktadır.

            Yürürlüğe girmiş olan bu kanun ile ülke gündeminde sıkça yer alan kadına karşı, sağlık çalışanlarına ve özellikle doktorlara karşı şiddetin önlenebilmesine ilişkin çeşitli müeyyideler ve yaptırımlar ile bunlar engellenmeye çalışılmaktadır.